Feiten en cijfers haven- en energieprojecten van het Waddenfonds

Naar aanleiding van de kritische berichtgeving in de media over de besteding van de € 800 miljoen Waddenfonds gelden (30 oktober 2019), zijn hieronder de feiten en cijfers over haven- en energieprojecten op een rijtje gezet. De hoofdconclusie in deze berichten luidde dat onder verantwoordelijkheid van de provincies het Waddenfonds zich zou ontwikkelen als “een grabbelton voor lokale ondernemers en hobbyisten”.

Bij de besteding van Waddenfondsgelden tot nu toe gaat het niet om € 800 miljoen, maar om €400 miljoen *).
Het rijk besloot bij de instelling van het Waddenfonds in 2006 dat het geld voor de helft aangewend moest worden voor “Een duurzame economische ontwikkeling van het Waddengebied en een substantiële transitie naar een duurzame energiehuishouding ten aanzien van het Waddengebied”.
Een belangrijke afweging, was dat de baten uit het gas ook aan de noordelijke gemeenschappen ten goede moest komen. De regering vond dat natuurbescherming hand in hand moest gaan met duurzame economische voorspoed in de regio.

Na de decentralisatie van het Waddenfonds in 2012 begon het fonds bij te dragen aan economische haven- en energieprojecten. Daarmee is voor € 105 miljoen aan projecten gerealiseerd (zie tabel hieronder, bron website Waddenfonds), waar het Waddenfonds € 35 miljoen aan heeft bijgedragen. De projecten variëren van duurzame veerverbindingen, betere oliebestrijdingsvoorzieningen, algenteelt, vergroening van de chemie en bovenal de energietransitie. Kijkend naar de projectenlijst is duidelijk dat de projecten allemaal bijdragen aan de doelen van het Waddenfonds en daarmee ook aan de uitdagende opgave waar de havens aan de Waddenzee voor staan. Mede dankzij de bijdrage van het Waddenfonds, zijn de Waddenzeehavens ten opzichte van andere zeehavens echte voorlopers geworden. De innovatie in duurzaamheid leidde tot een trendbreuk (vanaf 2013) in werkgelegenheid en economische groei (Bronartikel Wadden in Beeld 2017).
Daarnaast is €24 miljoen besteed aan Building with Nature in relatie tot havens en het verminderen van effecten van baggeren, waarvan €16 miljoen afkomstig van het Waddenfonds was. De Building with Nature projecten trekken internationaal veel bewondering. Ze zijn een toonbeeld van integrale kustontwikkeling waar de natuur beter van wordt.

Met de introductie van het Investeringskader Waddengebied 2016 – 2026 besloten de provincies om de resterende € 200 miljoen nog effectiever in te zetten. Voor de Waddenhavens gebeurt dit in de vorm van drie havenprogramma’s: Building with Nature Waddenzeehavens, Innovatie EcoPorts en Green Shipping. De havens ondersteunen deze aanpak zeer.
De havens blijven serieus en volhoudend aan energietransitie werken. Daarbij zijn de havens zich terdege bewust van de ligging aan het prachtige werelderfgoed. Daarom ondertekenden de directies van de havens en natuurbeschermingsorganisaties het Pact van Marrum, met een gezamenlijk stip op de horizon en bijbehorende afspraken.

*) Ca. €125 miljoen is uitgegeven aan uitkoop van de kokkelvisserij, ca. €75 miljoen heeft het rijk bezuinigd en ca. €200 miljoen moet nog worden toegekend.

Haven- en energieprojecten Waddenfonds 2019